Chắc hẳn trong thời gian qua, chúng ta đã nghe nhiều về thuật ngữ "xút" hay "xút ăn da", nhưng có lẽ vẫn còn nhiều câu hỏi về nguồn gốc của những cái tên này. Vậy xút thực chất là gì? Nó được sử dụng với mục đích gì? Liệu việc sử dụng xút có an toàn hay không? Hãy cùng khám phá bài viết này để tìm hiểu thêm nhé!
Khái niệm xút là gì?
Xút, hay còn được biết đến với tên gọi xút ăn da, là một loại hóa chất được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp như dệt nhuộm, sản xuất giấy, chế biến xà phòng, chất tẩy rửa và sản xuất tơ nhân tạo.
Tên tiếng Anh của xút là Sodium Hydroxide, với công thức hóa học là NaOH (xút NaOH). Xút có dạng chất rắn màu trắng, có khả năng hút ẩm mạnh và dễ cháy, không có mùi và dễ hòa tan trong nước lạnh.
Xem thêm: Dung dịch làm trong nước
Tính chất cơ bản của Xút - NaOH
Tính chất vật lý
Xút tinh khiết là một chất rắn màu trắng, có thể ở dạng viên, vảy hoặc hạt, thường xuất hiện trong dung dịch bão hòa 50%. Do khả năng hấp thụ CO2 từ không khí, xút thường được bảo quản trong các bình kín.
Xút có thể trở nên không ổn định khi tiếp xúc với các chất không tương thích, hơi nước và không khí ẩm, và thường phản ứng mạnh với kim loại. Nó cũng có khả năng phản ứng với các chất khử, chất oxy hóa, acid kiềm và hơi nước.
Trong dung dịch, xút hình thành dạng monohydrat ở nhiệt độ từ 12,3 đến 61,8 độ C, với nhiệt độ nóng chảy là 65,1 độ C và tỷ trọng trong dung dịch đạt 1,829 g/cm3.
Tính chất hóa học
- Xút tương tác với các axit và oxit để tạo ra muối và nước.
- Xút cũng phản ứng với cacbon dioxit.
- Khi phản ứng với các axit hữu cơ, xút tạo ra muối và thủy phân este.
- Ngoài ra, xút còn phản ứng với các kim loại mạnh, dẫn đến sự hình thành bazo mới và kim loại mới.
- Khi tương tác với muối, xút tạo ra bazo mới và muối mới.
Phương pháp điều chế Xút
Toàn bộ quy trình sản xuất xút NaOH (xút ăn da) dựa trên phản ứng điện phân dung dịch nước muối. Trong quá trình này, dung dịch muối sẽ được điện phân để tạo ra clo nguyên tố, dung dịch NaOH và khí H2 nguyên tố.
Vậy Xút NaOH có độc hại không?
- Khi tiếp xúc với da, xút có thể gây ra tình trạng ăn mòn, kích thích bỏng rát và thẩm thấu qua da. Các triệu chứng bao gồm ngứa, phát ban, đỏ da và bỏng. Trong trường hợp xút dính vào da, cần phải tháo bỏ toàn bộ quần áo và giày dép, sau đó rửa sạch vùng da bị ảnh hưởng dưới nước trong ít nhất 15 phút. Nên che kín vùng da bị bỏng bằng băng mềm để ngăn chặn xút lan rộng. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, cần rửa bằng xà phòng, bôi kem chống nhiễm khuẩn và lập tức đến cơ sở y tế gần nhất.
- Gây đột biến: Các tế bào vú có thể dẫn đến ung thư vú. Ngoài ra, xút còn có khả năng hủy hoại các bộ phận như màng nhầy, hệ hô hấp, da và mắt.
- Khi xút tiếp xúc với mắt, có thể gây tổn thương thủy tinh thể hoặc dẫn đến mù lòa, với các triệu chứng như đỏ mắt, chảy nước mắt và ngứa.
- Khi hít phải bụi xút hoặc nuốt phải, sẽ ảnh hưởng đến hệ hô hấp; hít quá nhiều có thể gây tổn thương phổi, dẫn đến khó thở, trong khi nuốt phải có thể gây hại cho ruột, ngất xỉu hoặc thậm chí tử vong. Các triệu chứng khi hít phải xút bao gồm viêm phổi, hắt hơi và ho.
Ứng dụng của Xút trong thực tiễn
Xút hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực công nghiệp:
- Trong lĩnh vực công nghiệp hóa chất dược phẩm: Xút được áp dụng để sản xuất hoặc phân phối các sản phẩm chứa gốc Na, đóng vai trò là chất tẩy trắng và chất khử trùng.
- Trong ngành sản xuất giấy: Xút được sử dụng như một hóa chất để xử lý gỗ, tre, nứa... nhằm tạo ra nguyên liệu cho sản xuất giấy.
- Xút cũng được ứng dụng trong ngành sản xuất sợi tơ nhân tạo: Nó giúp phân hủy ligin - một chất có hại thường đi kèm với cellulose trong bột gỗ cần xử lý bằng xút.
- Trong lĩnh vực sản xuất chất tẩy giặt: Xút được dùng để phân hủy các chất béo có trong dầu mỡ từ động thực vật, phục vụ cho quá trình sản xuất xà phòng. Có thể khẳng định rằng xút là một thành phần thiết yếu trong ngành sản xuất các chất tẩy giặt.
- Trong ngành dệt nhuộm: Xút được sử dụng để phân hủy pectins và sáp trong quá trình xử lý vải thô.
- Trong ngành công nghiệp dầu khí: Xút được dùng để điều chỉnh độ pH cho dung dịch khoan, bên cạnh việc loại bỏ sulfur và các hợp chất acid có trong dầu mỏ.
- Trong ngành chế biến thực phẩm: Xút thường được sử dụng để loại bỏ các acid béo trong quá trình tinh chế dầu thực vật và động vật trước khi đưa vào sản xuất thực phẩm.
- Trong ngành công nghiệp nước: Xút giúp điều chỉnh độ pH và tái sinh nhựa trong quá trình trao đổi ion. Ngoài ra, xút còn được sử dụng để trung hòa và khử cặn trong hệ thống cấp nước.
Xem thêm: Hệ Thống Lọc Nước Đầu Nguồn Đa Tầng Có Tốt, Hiệu Quả Không?
Lựa chọn mua xút ở đâu uy tín chất lượng?
Xút là một loại hóa chất được quản lý chặt chẽ trong kinh doanh, và KITECO đã được cấp phép để hoạt động trong lĩnh vực này. Chúng tôi cung cấp các sản phẩm xút như xút vảy và xút hạt, được nhập khẩu từ những thương hiệu uy tín toàn cầu, đảm bảo chất lượng hàng đầu với các chứng nhận từ các cơ quan có thẩm quyền.
Khi mua xút và hóa chất xử lý nước tại KITECO, khách hàng sẽ được hưởng mức giá cạnh tranh nhất trên thị trường, cùng với các ưu đãi đặc biệt cho những đơn hàng lớn.
Thêm vào đó, chúng tôi cung cấp dịch vụ giao hàng tận nơi với đội xe vận tải lên đến hơn 70 chiếc, cùng với đội ngũ giao hàng chuyên nghiệp và tận tâm. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng sản phẩm chất lượng, được đóng gói cẩn thận, giao hàng nhanh chóng và phương thức thanh toán linh hoạt.
